Lái xe nâng đòi hỏi sự hiểu biết kỹ thuật, tuân thủ nghiêm ngặt quy trình an toàn và thực hành đúng cách, đặc biệt trong môi trường chuyên nghiệp. Với hơn 8 năm hỗ trợ vận chuyển công nghiệp và dân dụng, Chuyển Nhà Miền Nam luôn chú trọng đào tạo đội ngũ vận hành xe nâng bài bản và đúng chuẩn. Hướng dẫn này sẽ cung cấp quy trình thực hành chuẩn mực để giúp bạn hiểu rõ cách lái xe nâng an toàn, phù hợp với điều kiện thực tế và yêu cầu công việc tại các nhà kho, công trình hoặc cơ sở sản xuất.

Những lưu ý quan trọng trước khi lái xe nâng

Để đảm bảo an toàn tuyệt đối trong quá trình điều khiển, người lái xe nâng cần lưu ý các bước kiểm tra và chuẩn bị sau đây trước khi khởi động thiết bị:

Chứng chỉ vận hành hợp lệ: Chỉ những cá nhân đã được đào tạo bài bản về kỹ thuật điều khiển, an toàn lao động và có chứng chỉ vận hành xe nâng theo đúng quy định pháp luật mới được phép lái xe nâng.
Trang bị bảo hộ cá nhân (PPE): Trước khi làm việc, người điều khiển phải trang bị đầy đủ các thiết bị bảo hộ như nón bảo hiểm, giày chống trượt, găng tay và áo phản quang theo tiêu chuẩn an toàn ngành vận tải.
Tránh điều khiển xe khi tay còn dính dầu mỡ hoặc các chất trơn trượt khác, vì điều này dễ dẫn đến tuột tay khỏi vô lăng hoặc cần điều khiển.
Tình trạng sức khỏe ổn định: Người lái cần có thể trạng tốt, tinh thần tỉnh táo, không sử dụng chất kích thích và đủ khả năng duy trì sự tập trung liên tục trong ca làm việc.
Kiểm tra một số bộ phận trước khi sử dụng: phanh xe, cần điều khiển, lốp xe, cột nâng và thiết bị cảnh báo.
Khu vực buồng lái sạch sẽ: Không để vật dụng rơi vãi trong cabin. Những vật cản nhỏ có thể làm ảnh hưởng đến thao tác điều khiển hoặc rơi xuống chân bàn đạp, gây ra sự cố không lường trước.

Cách lái xe nâng chi tiết từng bước cho người mới

Hãy thực hành ở khu vực trống, an toàn, dưới sự giám sát của người có kinh nghiệm nếu bạn là người mới. Dưới đây các hướng dẫn chi tiết bao gồm các bước:

Bước 1: Lên xe và ổn định vị trí

Nếu bạn là người mới hãy lựa chọn khu vực thực hành an toàn, thoáng đãng và có người hướng dẫn giàu kinh nghiệm giám sát.

Sử dụng tay nắm và bậc lên xuống để lên xe một cách an toàn.
Điều chỉnh ghế ngồi sao cho thoải mái, dễ dàng đạp chân ga, chân phanh và quan sát.
Thắt dây an toàn ngay sau khi vào cabin, đây là nguyên tắc bắt buộc.
Điều chỉnh gương chiếu hậu (nếu có) để có tầm nhìn tốt nhất.

Bước 2: Khởi động xe nâng đúng cách

Với xe động cơ đốt trong:
- Kiểm tra phanh tay đã được cài.
- Vặn chìa khóa về “ON” để kiểm tra đèn báo.
- Sau đó, vặn tiếp sang “START” để khởi động. Tránh giữ ở “START” quá 3 giây.
Với xe nâng điện:
- Bật công tắc nguồn hoặc chìa khóa điện.
- Kiểm tra các chỉ số hiển thị, đèn cảnh báo và tình trạng sạc pin (nếu có). Hãy đảm bảo hệ thống đã sẵn sàng hoạt động và không có cảnh báo lỗi.

Bước 3: Kiểm tra sau khi khởi động xe nâng

Sau khi xe đã khởi động, kiểm tra kỹ lưỡng các chức năng.

Kiểm tra còi xe, đèn pha, xi nhan, đèn phanh, và đèn lùi.
Thử phanh chân và độ giữ của phanh tay.
Gạt thử cần số/điều hướng để đảm bảo chuyển số mượt.

Bước 4: Thực hành di chuyển xe không tải

Hạ càng nâng xuống vị trí cách mặt đất khoảng 10-15cm và nghiêng nhẹ về phía sau. Đây là vị trí an toàn khi di chuyển.
Nhả phanh tay.
Chọn hướng di chuyển (tiến hoặc lùi).
Từ từ nhấn chân ga để xe bắt đầu di chuyển.
Luyện tập đánh lái, vào cua ở tốc độ chậm. Xe nâng thường có bánh lái ở phía sau, nên bán kính quay vòng sẽ khác xe ô tô. Khi vào cua, phần đuôi xe sẽ văng rộng hơn.
Luôn quan sát xung quanh, đặc biệt là các điểm mù và khi lùi xe. Sử dụng còi để cảnh báo nếu cần.
Luyện tập phanh xe một cách nhẹ nhàng và dứt khoát.

Ghi nhớ: Luôn di chuyển với tốc độ cho phép bạn dừng xe an toàn trong mọi tình huống.

Bước 5: Thực hành nâng hạ hàng hóa

Đây là kỹ năng cốt lõi trong cách lái xe nâng. Dù bạn vận hành xe thuộc sở hữu của công ty hay xe từ dịch vụ thuê xe nâng hạ, việc thành thạo các thao tác này là vô cùng quan trọng:

Tiếp cận hàng cần nâng:
- Từ từ lái xe đến thẳng phía trước pallet hàng. Dừng xe khi đầu càng cách pallet khoảng 30cm.
- Điều chỉnh độ cao của càng nâng sao cho ngang bằng với lỗ vào của pallet. Đảm bảo càng nâng được dàn đều, không lệch.
Đưa càng vào: Lái xe tiến chậm và thẳng, đưa càng vào sâu hết mức bên dưới pallet, đảm bảo hàng hóa được đặt cân bằng trên càng. Càng phải vào ít nhất 2/3 chiều dài của pallet.
Nâng hàng: Sau khi càng đã vào đúng vị trí, từ từ nâng pallet lên khỏi mặt đất khoảng 10-15cm. Nghiêng nhẹ trục nâng về phía sau để ổn định tải. Đây là bước cực kỳ quan trọng để tránh hàng hóa bị trượt về phía trước.
Di chuyển hàng hóa:
- Quan sát kỹ hướng di chuyển, đảm bảo không có chướng ngại vật.
- Di chuyển chậm và ổn định, đặc biệt khi qua khúc cua hoặc bề mặt không bằng phẳng.
- Giữ càng nâng ở vị trí thấp khoảng 10-15cm so với mặt đất trong suốt quá trình di chuyển. Tuyệt đối không di chuyển khi hàng đang ở vị trí cao (trừ khi đang xếp vào kệ cao và chỉ di chuyển rất chậm trong phạm vi hẹp).
- Nếu tầm nhìn bị che khuất bởi tải hàng, hãy di chuyển lùi.
Hạ hàng và rút càng:
- Lái xe đến vị trí cần đặt hàng.
- Từ từ hạ càng nâng xuống cho đến khi pallet chạm đất hoàn toàn.
- Nghiêng trục nâng về vị trí thẳng đứng (hoặc hơi về phía trước một chút nếu cần để dễ rút càng).
- Cẩn thận lùi xe ra khỏi pallet, đảm bảo càng nâng không vướng vào pallet hoặc hàng hóa.

Bước 6: Tắt máy và đỗ xe đúng quy định

Đỗ xe tại khu vực phẳng, an toàn, không cản trở lối đi.
Hạ càng chạm mặt sàn, về số N (Neutral), kéo phanh tay.
Tắt máy bằng chìa khóa hoặc nút nguồn, rút chìa khóa ra.
Nếu dùng xe điện: cắm sạc đúng quy trình.
Báo cáo ngay nếu phát hiện bất kỳ lỗi kỹ thuật nào.

Nguyên tắc, quy định an toàn khi lái xe nâng hạ

Vận hành xe nâng an toàn không chỉ đòi hỏi kỹ thuật thành thạo, mà còn phụ thuộc vào ý thức an toàn và sự tuân thủ các quy tắc vận hành. Dưới đây là những nguyên tắc cơ bản nhưng bắt buộc phải thực hiện, nhằm bảo vệ người điều khiển, hàng hóa và toàn bộ môi trường làm việc.

Nguyên tắc và lưu ý quan trọng khi vận hành xe nâng

1. Duy trì tốc độ hợp lý và làm chủ tình huống

Luôn điều chỉnh tốc độ xe nâng phù hợp với môi trường làm việc, tầm nhìn thực tế và khối lượng tải.
Tuyệt đối không tăng tốc hoặc cua gấp khi đang chở hàng.

2. Tuyệt đối không nâng quá tải trọng cho phép

Trước mỗi ca làm việc, hãy kiểm tra bảng tải trọng ghi trên thân xe.
Ước lượng chính xác trọng lượng của pallet hoặc kiện hàng trước khi nâng.

3. Thận trọng khi điều khiển xe trên dốc

Nếu đang có tải:
- Lên dốc: đầu xe (càng nâng) hướng lên.
- Xuống dốc: lùi xe, đầu xe hướng xuống.
Nếu không có tải: áp dụng ngược lại.

4. Không đứng hoặc di chuyển bên dưới càng nâng

Nguy cơ hàng hóa rơi bất ngờ hoặc lỗi kỹ thuật hệ thống nâng.
Quy định này áp dụng cho toàn bộ khu vực làm việc, không chỉ người điều khiển.

5. Quan sát kỹ khi vào cua hoặc qua nơi khuất tầm nhìn

Giảm tốc độ trước khi vào cua.
Bấm còi cảnh báo khi đi qua cửa kho, ngã rẽ hoặc giao điểm có nguy cơ va chạm.

6. Giữ khoảng cách an toàn với phương tiện và người xung quanh

Duy trì khoảng cách tối thiểu gấp 3 lần chiều dài xe nâng so với xe phía trước.
Luôn ưu tiên an toàn cho người đi bộ trong khu vực hoạt động.

7. Không sử dụng điện thoại hoặc làm việc riêng khi lái xe

Mất tập trung dù chỉ vài giây có thể dẫn đến tai nạn nghiêm trọng.
Tắt chuông điện thoại hoặc để thiết bị ở chế độ im lặng trong thời gian làm việc.

8. Báo cáo ngay mọi hư hỏng hoặc sự cố kỹ thuật

Nếu phát hiện tiếng kêu lạ, đèn cảnh báo bất thường hoặc hiệu suất giảm, ngưng vận hành và báo cho bộ phận kỹ thuật.
Không tự sửa chữa nếu không có chuyên môn.
Xe nâng trong tình trạng tốt giúp giảm tiêu hao nhiên liệu xe nâng và tăng tuổi thọ thiết bị.

Việc nắm vững cách lái xe nâng không chỉ giúp bạn thực hiện công việc một cách hiệu quả mà còn thể hiện tinh thần trách nhiệm cao đối với sự an toàn trong môi trường lao động. Chuyển Nhà Miền Nam tin rằng các nội dung hướng dẫn trong bài viết sẽ hỗ trợ bạn xây dựng nền tảng vận hành vững chắc. Bạn có bất kỳ câu hỏi nào, muốn tìm hiểu thêm về dịch vụ thuê xe nâng hàng liên hệ với chung tôi để tược tư vấn miễn phí.