Hướng Dẫn Cách Tính Tải Trọng Cẩu Chi Tiết

Bạn đã thật sự hiểu rõ cách tính tải trọng cẩu trước khi tiến hành nâng hạ các thiết bị nặng, cồng kềnh? Một sai lệch nhỏ trong tính toán cũng có thể dẫn đến tai nạn nghiêm trọng, gây thiệt hại lớn về người và tài sản. Việc nắm vững cách tính tải trọng cẩu không chỉ là yêu cầu kỹ thuật mà còn là yếu tố then chốt đảm bảo an toàn và hiệu quả cho mọi dự án. 

Chuyển Nhà Miền Nam sẽ cung cấp hướng dẫn chi tiết, dễ hiểu và sát với thực tế thi công, giúp bạn đánh giá chính xác tải trọng, lựa chọn thiết bị phù hợp và vận hành an toàn.

Thuật Ngữ Cần Biết Để Đọc Bảng Tải

Nắm vững thuật ngữ bảng tải là bước quan trọng trong vận hành xe và tính toán chính xác tải trọng cẩu, dưới đây là một số khái niệm quan trọng mà bạn nhất định phải biết:

• Tải trọng nâng danh nghĩa (Nominal Capacity): Sức nâng lớn nhất của cẩu theo thiết kế của nhà sản xuất, thường được ghi trên thân cẩu (ví dụ: cẩu Kato 25 tấn, 50 tấn). Con số này chỉ mang tính tham khảo ở điều kiện lý tưởng.
• Tải trọng nâng thực tế (Actual Lifting Capacity): Sức nâng thực tế của cẩu tại một cấu hình làm việc cụ thể, phụ thuộc vào tầm với, chiều dài cần… và được tra trong bảng tải trọng cẩu.
• Tầm với (Radius): Khoảng cách theo phương ngang, tính từ tâm quay của cẩu đến tâm của móc cẩu (tâm của tải). Tầm với càng xa, sức nâng của cẩu càng giảm.
• Chiều dài cần chính (Boom Length): Là chiều dài của cần trục chính khi vươn ra. Cần vươn càng dài, sức nâng càng giảm.
• Góc nâng cần (Boom Angle): Là góc tạo bởi cần cẩu so với phương nằm ngang. Góc nâng càng lớn (cần càng đứng), tầm với càng ngắn và sức nâng càng lớn.

Hướng Dẫn Cách Tính Tải Trọng Cẩu Thực Tế

Việc tính tải trọng ảnh hưởng trực tiếp đến bảng giá thuê xe cẩu. Hãy cùng đi vào quy trình tính toán thực tế để lựa chọn cẩu phù hợp với chi phí hợp lý nhất:

Bước 1: Xác định Tổng Tải Trọng Cần Nâng (Gross Load)

Bước đầu tiên và cơ bản nhất: tính toán chính xác tổng trọng lượng mà cần cẩu phải chịu, đừng nhầm lẫn nó với trọng lượng của vật nâng.

Công thức tính: Tổng Tải Trọng (Gross Load)=Trọng Lượng Vật Nâng (Net Load) +Trọng Lượng Thiết Bị Phụ Trợ

Trong đó:

• Trọng Lượng Vật Nâng: Trọng lượng của máy móc, kiện hàng, khối bê tông… mà bạn cần di dời.
• Trọng Lượng Thiết Bị Phụ Trợ: Bao gồm trọng lượng của cụm móc cẩu, ma ní, cáp tải, dây xích… Tất cả những gì được treo vào đầu cần cẩu để móc nối với vật.

Ví dụ: Bạn cần cẩu một máy CNC nặng 4.5 tấn (4500kg). Cụm móc cẩu và cáp tải nặng 300kg.

→ Tổng Tải Trọng = 4500kg + 300kg = 4800kg (4.8 tấn). (Con số bạn sẽ sử dụng để đối chiếu với bảng tải của cẩu)

Bước 2: Đọc và Phân Tích Bảng Tải Trọng Cẩu (Load Chart)

Bảng tải trọng cẩu (hay biểu đồ tải) là tài liệu do nhà sản xuất cung cấp cho mỗi loại cẩu. Mọi quyết định nâng hạ đều phải dựa trên tài liệu này.

Cách đọc bảng tải:

• Tìm cột dọc thể hiện Tầm với (Radius).
• Tìm hàng ngang thể hiện Chiều dài cần (Boom Length).
• Giao điểm của hàng và cột này chính là Sức nâng cho phép của cẩu tại cấu hình đó.

Ví dụ minh họa với bảng tải của cẩu tự hành 25 tấn:

Điều kiện: Cẩu đặt trên chân chống vươn hết, quay 360 độ. 

Đơn vị sức nâng: Tấn

Chiểu dài cần (m)	Tầm với (m)
	4m	5m	8m	10m	12m	14m
9.5	21.5	18.5	12.5	9.8	7.8	–
15.0	14.5	12.0	8.5	7.0	5.5	4.5
20.5	–	8.8	6.5	5.3	4.3	3.5
26.0	–	–	5.0	4.1	3.4	2.8

Áp dụng vào ví dụ:

Tiếp tục với máy CNC có tổng tải trọng 4.8 tấn. Sau khi khảo sát hiện trường, kỹ sư xác định rằng:

• Tầm với (Radius) yêu cầu từ tâm cẩu đến vị trí đặt máy là 8.0 mét.
• Chiều dài cần (Boom Length) cần vươn để có góc nâng phù hợp và vượt qua vật cản là 20.5 mét.

Bây giờ, chúng ta tra bảng tải trên:

1. Tìm cột dọc “Tầm với” ở giá trị 8.0 m.
2. Tìm hàng ngang “Chiều dài cần” ở giá trị 20.5 m.
3. Giao điểm của hàng và cột này cho ra con số 6.5.

Kết quả: Sức nâng tối đa cho phép của cẩu tại cấu hình làm việc này là 6.5 tấn.

Bước 3: So Sánh và Đưa Ra Quyết Định An Toàn

Bước cuối cùng để xác nhận lựa chọn của bạn có an toàn hay không:

Tổng Tải Trọng (Bước 1) < Sức Nâng Cho Phép (Bước 2)

Trong mọi trường hợp, không bao giờ vận hành cẩu ở mức 90-100% tải trọng cho phép trên biểu đồ. Luôn phải có một hệ số an toàn dự phòng.

Kết luận ví dụ:

• Tổng Tải Trọng của bạn: 4.8 tấn.
• Sức Nâng Cho Phép của cẩu tại cấu hình đó: 6.5 tấn.

Vì 4.8 tấn < 5.5 tấn, về mặt lý thuyết, chiếc cẩu này đáp ứng được yêu cầu cho công việc một cách an toàn.

Các Yếu Tố Bên Ngoài Ảnh Hưởng Trực Tiếp Đến Tải Trọng Cẩu

Đọc biểu đồ tải là bước cần thiết, nhưng vẫn chưa đủ. Người vận hành có kinh nghiệm luôn đánh giá thêm các yếu tố rủi ro từ môi trường xung quanh để đảm bảo an toàn tuyệt đối.

• Sức gió: Gió mạnh có thể tạo ra một “tải trọng động” khổng lồ, làm kiện hàng bị lắc lư và tăng áp lực lên cần cẩu. Tuyệt đối không cẩu hàng trong điều kiện gió bão.
• Điều kiện mặt bằng: Nền đất nơi chân chống của cẩu đặt xuống có vững chắc không? Nền đất yếu, sụt lún là nguyên nhân hàng đầu gây lật cẩu.
• Kinh nghiệm của người vận hành: Một người lái cẩu dày dạn kinh nghiệm sẽ có những thao tác mượt mà, xử lý tình huống tốt, giúp giảm thiểu “tải trọng động” khi bắt đầu nâng và khi hạ tải.

Câu Hỏi Thường Gặp (FAQ)

1. Tải trọng nâng danh nghĩa và tải trọng nâng thực tế khác nhau như thế nào?

Tải trọng nâng danh nghĩa là sức nâng tối đa của cẩu trong điều kiện lý tưởng, được nhà sản xuất công bố. Trong khi đó, tải trọng nâng thực tế phụ thuộc vào cấu hình làm việc cụ thể (tầm với, chiều dài cần, góc nâng…) và được xác định từ bảng tải trọng cẩu.

2. Vì sao cần tính thêm trọng lượng thiết bị phụ trợ khi tính tải trọng cẩu?

Vì những thiết bị như móc cẩu, dây cáp, xích treo… cũng góp phần tạo áp lực lên cẩu. Nếu chỉ tính riêng trọng lượng vật nâng, bạn sẽ đánh giá sai tải trọng thực tế, gây mất an toàn khi vận hành.

3. Cần lưu ý gì khi đọc bảng tải trọng cẩu để đảm bảo chọn đúng cấu hình?

Bạn phải xác định chính xác tầm với và chiều dài cần cẩu trong điều kiện thi công thực tế, sau đó tra giao điểm trên bảng tải để biết được sức nâng cho phép. Luôn chọn cấu hình có tải trọng cho phép lớn hơn tổng tải trọng cần nâng và có hệ số an toàn dự phòng.

Nắm vững cách tính tải trọng cẩu là bước khởi đầu quan trọng để đảm bảo an toàn và hiệu quả trong mọi hoạt động nâng hạ. Chỉ khi đánh giá đúng tải trọng và các yếu tố liên quan, bạn mới có thể lựa chọn thiết bị phù hợp và vận hành ổn định. Nếu cần tư vấn hoặc cần thuê xe cẩu, đừng ngần ngại liên hệ Chuyển Nhà Miền Nam để được phục vụ chuyên nghiệp.