Vận hành xe nâng hàng là một công việc tiềm ẩn nhiều rủi ro nếu không tuân thủ chặt chẽ các quy định an toàn vận hành xe nâng. Việc hiểu rõ và áp dụng nghiêm ngặt các quy định vận hành xe nâng không chỉ là trách nhiệm pháp lý mà còn là yếu tố then chốt giúp doanh nghiệp bảo vệ lực lượng lao động quý giá, duy trì hoạt động sản xuất kinh doanh ổn định. Chuyển Nhà Miền Nam sẽ cung cấp một cái nhìn toàn diện, từ hệ thống pháp luật, trách nhiệm các bên, đến quy trình vận hành chi tiết, giúp bạn hiểu rõ và thực hiện đúng các quy định quan trọng này.

1. Quy định với người vận hành xe nâng

Người vận hành xe nâng đóng vai trò trung tâm trong việc đảm bảo an toàn, đảm bảo người điều khiển xe nâng có đủ năng lực, hiểu biết và tuân thủ kỷ luật vận hành.

Quy định đối với người vận hành xe nâng (người lái xe nâng)

Người lái xe nâng phải đủ 18 tuổi trở lên, có giấy chứng nhận sức khỏe đủ điều kiện làm việc theo quy định.
Chứng chỉ vận hành xe nâng là yêu cầu bắt buộc, minh chứng người lao động đã được đào tạo bài bản về kỹ thuật lái xe, các quy định an toàn vận hành xe nâng, và có kỹ năng xử lý tình huống.
Người vận hành xe nâng phải nắm kiến thức chuyên môn, hiểu rõ cấu tạo, nguyên lý hoạt động của loại xe nâng mình phụ trách, nắm vững các thông số kỹ thuật (đặc biệt là biểu đồ tải).
Yêu cầu có trách nhiệm cá nhân, chấp hành nghiêm nội quy an toàn của doanh nghiệp, sử dụng đúng và đủ các phương tiện bảo vệ cá nhân được trang bị. Chỉ vận hành xe khi xe ở trong tình trạng kỹ thuật tốt.

2. Quy định kiểm tra xe nâng trước khi vận hành, phòng ngừa rủi ro ngay từ đầu

Việc kiểm tra xe nâng trước mỗi ca làm việc là một bước không thể bỏ qua, giúp phát hiện sớm các hư hỏng tiềm ẩn và ngăn ngừa tai nạn. Một checklist kiểm tra cơ bản thường bao gồm:

Quy định về kiểm tra xe nâng trước khi vận hành

Hệ thống phanh: Kiểm tra hoạt động của phanh chân và phanh tay.
Hệ thống lái: Đảm bảo tay lái nhẹ nhàng, không bị rơ lỏng quá mức.
Hệ thống thủy lực và càng nâng: Kiểm tra sự rò rỉ dầu thủy lực, hoạt động nâng hạ, nghiêng ngả của càng nâng.
Đèn, còi, tín hiệu: Đảm bảo tất cả hoạt động tốt, đặc biệt quan trọng khi làm việc trong điều kiện thiếu sáng hoặc khu vực đông người.
Lốp xe/Bánh xe: Kiểm tra áp suất lốp (đối với lốp hơi), độ mòn, các vết nứt, vật lạ găm vào.
Nhiên liệu/Bình điện: Đảm bảo đủ nhiên liệu (xăng, dầu, gas) hoặc bình điện đã được sạc đầy.
Các kết cấu kim loại: Kiểm tra khung xe, đối trọng, xích nâng có dấu hiệu nứt, biến dạng không.
Trang bị an toàn khác: Gương chiếu hậu, dây an toàn (nếu có).

Kết quả kiểm tra được ghi nhận bằng biểu mẫu cụ thể và người vận hành phải ký xác nhận sau khi kiểm tra. Mọi phát hiện bất thường cần được báo cáo ngay cho quản lý và không được vận hành xe cho đến khi được khắc phục.

3. Quy định an toàn trong quá trình vận hành xe nâng

Đây là giai đoạn tiềm ẩn nhiều rủi ro nhất, đòi hỏi sự tập trung cao độ và tuân thủ nghiêm ngặt các quy định an toàn vận hành xe nâng.

Quy định về tải trọng nâng hạ, xếp dỡ hàng hóa

Không nâng quá tải trọng cho phép: Không vượt tải trọng ghi trong biểu đồ tải của xe.
- Xếp hàng hóa cân đối, ổn định: Hàng hóa phải được đặt gọn gàng, cân bằng trên pallet và càng nâng. Sử dụng các biện pháp chằng buộc nếu cần thiết.
Quy tắc nâng, hạ, di chuyển hàng hóa:
- Khi nâng hàng: Tiếp cận pallet vuông góc, đưa càng vào hết chiều sâu pallet. Nâng hàng lên khỏi mặt đất một khoảng vừa đủ (khoảng 15-20cm) trước khi di chuyển. Nghiêng trụ nâng về phía sau để ổn định tải.
- Khi di chuyển có tải: Giữ hàng ở vị trí thấp nhất có thể, nghiêng về sau.
- Khi hạ hàng: Tiếp cận vị trí đặt hàng, từ từ hạ hàng xuống, đảm bảo hàng đã ổn định trước khi rút càng.

Di chuyển và tốc độ khi lái xe nâng

Luôn điều khiển xe nâng ở tốc độ cho phép, phù hợp với điều kiện mặt bằng, mật độ người và phương tiện, tầm nhìn. Giảm tốc độ khi vào cua, qua cửa, gần điểm mù.
Duy trì khoảng cách an toàn với người đi bộ (thường là 2-3m) và các phương tiện, thiết bị khác.
Luôn quan sát kỹ lưỡng, nhìn theo hướng di chuyển. Nếu tầm nhìn bị hạn chế bởi hàng hóa, hãy di chuyển lùi (trừ khi lên dốc) hoặc có người cảnh giới.
Khi qua cửa, vào cửa cần bấm còi cảnh báo.
Lên dốc có tải, di chuyển tiến, khi xuống dốc có tải, di chuyển lùi và dùng động cơ để hãm tốc. Không bao giờ quay ngang xe trên dốc.
Nghiêm cấm chở người trên càng nâng hoặc bất kỳ bộ phận nào không được thiết kế để chở người, trừ khi sử dụng lồng nâng chuyên dụng có lan can bảo vệ và tuân thủ quy trình an toàn riêng.

Môi trường làm việc và lối đi

Lối đi cho xe nâng phải được thiết kế rõ ràng, đủ rộng, bằng phẳng, không trơn trượt, không có vật cản. Phân luồng riêng cho người đi bộ và xe nâng nếu có thể.
Điều kiện làm việc đảm bảo đủ ánh sáng. Cẩn trọng khi làm việc gần mép hố, rìa nền kho, khu vực có đường ống, dây điện phía trên. Thông gió tốt, đặc biệt khi vận hành xe nâng động cơ đốt trong ở khu vực kín.
Sử dụng biển báo, gương cầu lồi tại các góc cua, điểm giao cắt nguy hiểm.

Sử dụng thiết bị bảo hộ cá nhân (PPE)

Người vận hành xe nâng phải được trang bị và sử dụng đúng cách các phương tiện bảo vệ cá nhân (PPE) phù hợp với môi trường làm việc, bao gồm: giày bảo hộ chống trượt, chống dập ngón; mũ bảo hiểm (nếu có nguy cơ vật rơi từ trên cao); áo phản quang (khi làm việc ở khu vực thiếu sáng hoặc có nhiều phương tiện qua lại); găng tay bảo hộ.

4. Quy định an toàn sau khi vận hành xe nâng

Kết thúc ca làm việc, việc tuân thủ các hướng dẫn vận hành xe nâng an toàn là rất quan trọng:

Đậu xe đúng nơi quy định: Đỗ xe ở khu vực đã được chỉ định, bề mặt bằng phẳng.
Hạ càng sát đất: Luôn hạ càng nâng chạm hẳn xuống mặt sàn.
Cài phanh tay: Đảm bảo xe được giữ cố định.
Tắt máy, rút chìa khóa: Với xe nâng điện, tắt nguồn. Với xe nâng động cơ, tắt máy và rút chìa khóa (nếu áp dụng) để tránh người không có thẩm quyền sử dụng.
Báo cáo sự cố: Nếu trong ca làm việc phát hiện bất kỳ hư hỏng, trục trặc hoặc tình huống mất an toàn nào của xe, cần báo cáo ngay cho người quản lý trực tiếp.

5. Quy định về bảo dưỡng, bảo trì và kiểm định xe nâng

Để xe nâng luôn hoạt động trong tình trạng an toàn và ổn định, công tác bảo dưỡng, kiểm định là bắt buộc:

Bảo dưỡng định kỳ: Thực hiện theo lịch trình và khuyến cáo của nhà sản xuất. Công việc này bao gồm kiểm tra, thay thế các bộ phận hao mòn, bổ sung dầu nhớt, mỡ bôi trơn.
Kiểm định kỹ thuật an toàn: Xe nâng thuộc danh mục thiết bị có yêu cầu nghiêm ngặt về an toàn lao động, do đó phải được kiểm định kỹ thuật an toàn lần đầu trước khi đưa vào sử dụng và kiểm định định kỳ trong quá trình sử dụng bởi các tổ chức được nhà nước cấp phép. Việc này đảm bảo xe vẫn đáp ứng các tiêu chuẩn an toàn.

Những quy định an toàn vận hành xe nâng là yếu tố then chốt bảo vệ con người và tài sản. Việc tuân thủ đúng quy trình, trang bị đầy đủ chứng chỉ và kiến thức sẽ góp phần xây dựng môi trường lao động an toàn, từ đó thúc đẩy sự phát triển bền vững cho doanh nghiệp. Chuyển Nhà Miền Nam hy vọng những chia sẻ trên sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về tầm quan trọng của chứng chỉ vận hành xe nâng người và các quy định liên quan. Nếu bạn cần tư vấn chi tiết hoặc có nhu cầu thuê xe nâng, đừng ngần ngại liên hệ với chúng tôi – đội ngũ chuyên gia sẵn sàng hỗ trợ tận tâm.